Năm 1963, ông theo gia đình về xây dựng Vùng Kinh tế mới tại thị trấn Phong Sơn, huyện Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa. Thuở nhỏ, ông theo học trung học tại Trường Phổ thông Cấp 3 Cẩm Thủy (nay là trường THPT Cẩm Thủy 1), tỉnh Thanh Hóa.

Sau khi tốt nghiệp Trung học năm 1975, ông theo học dự bị Ngoại ngữ tại Trường Đại học Ngoại ngữ Hà Nội (nay là Trường Đại học Hà Nội). Năm 1976, ông được cử làm lưu học sinh tại Rumani và tốt nghiệp Kỹ sư ngành Xây dựng tại đây năm 1983.

Ông bảo vệ Luận án Tiến sĩ Luật năm 2000.

Ông có học hàm Phó giáo sư, trình độ Cao cấp lí luận chính trị.[3]